Tuz vücudumuzda suyun tutulması, kas ve sinirlerin çalışması için gerekli bir gıda. Tuz, besinlerin doğal bileşiminde bulunduğu gibi, deniz tuzu (deniz suyunun buharlaştırılması ile elde edilir) ve kaya tuzu (halite, göl yataklarından veya toprak altından elde edilir, kurutulur) olarak da elde edilir. Genel olarak tuz sodyum ve klorürden oluşur. Sodyum klorür içeriği tüm tuzlarda (kaya, deniz, sofra tuzu) yaklaşık olarak aynıdır.
Bilindiği gibi Dünya Sağlık Örgütü günlük kişi başı tuz tüketimini 5 gramın altında önermektedir ve bu miktar bir tepeleme bir çay kaşığına (silme bir tatlı kaşığına) denk gelmektedir. Günlük olarak tüketilmesi önerilen bu miktar; gün içinde tüm besinlerimizle aldığımız tuzu (sodyumu) da kapsamaktadır.
TUZ TÜKETİMİNİ AZALTMANIN YOLLARI
• Daima taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih ediniz.
• Eğer hipertansiyon gibi sağlık probleminiz varsa, mutlaka satın aldığınız hazır ürünlerin etiketlerini okuyunuz. “Tuzsuz” ya da “tuzu azaltılmış” besinleri tercih ediniz.
• Sofrada tuzluk kullanmamakla tuz alımı % 15 azaltılabilir. Yemeklerin tadına bakmadan tuz kullanma alışkanlığından vazgeçiniz
*Yemeklerde tuz yerine; limon, maydanoz, dereotu , soğan, sarımsak, sirke ve çeşitli baharatlar gibi diğer lezzet arttırıcıları kullanmak,
* Salamura ürünlerin tuz içeriğinin azaltılması için suda yıkama ve bekletme gibi işlemler uygulamak,
• Turşu, ketçap, hardal, zeytin, soya sosu, salata sosları vb. yiyeceklerin tuz içeriği yüksektir. Bu besinlerden uzak durunuz ya da çok nadir tüketiniz.
* Yemekleri hazırlarken, pişirirken ve tüketirken daha az tuz kullanınız.
TUZUN SAĞLIKLA İLİŞKİSİ
• Tuzu gereğinden çok aldığımızda, kandaki tuz miktarı artar ve susarız. Sonuçta su içme gereği duyarız.
• İçilen su ile birlikte fazla tuz, idrarla, terle dışarı atılır. Ancak böbreklerde, karaciğerde bozukluk olursa, tuz dışarı atılamaz. Kanda miktarı artar ve suyu da çekerek vücudun belirli yerlerinde “ödem” denilen şişkinlikler oluşturur.
• Aşırı terleyenlerde, ishalde ve günde 4 litreden fazla idrar çıkaranlarda tuz alımı artırılmalıdır.
Fazla tuz tüketiminin belirti ve zararları: Şişkinlik, Ödem, Aşırı susuzluk, İdrarda değişimler, Kemik Ağrıları, Kramplar, Geçmeyen Baş Ağrıları, Hafıza Problemleri
Fazla tuz tüketiminin sebep olduğu hastalıklar: Hipertansiyon,Kalp hastalıkları ve felç, Vücudun su tutması ,Dehidrasyon (sıvı kaybı), Osteoporoz (kemik erimesi), Böbrek bozuklukları ,Sindirim hastalıkları ,Elektrolit ve hormon dengesizlikleri
Tuz tüketiminde beslenme;
Hergün; En az 5 porsiyon sebze / meyve , 2-3 porsiyon az yağlı/ yağsız süt ve süt ürünleri , 7-8 porsiyon tam tahıl ürünleri, 2-3 porsiyon, balık, tavuk, et, Haftada 4-5 porsiyon kurubaklagil ve/veya fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar tüketilmelidir.
#DünyaTuzaDikkatHaftası